‘ΕΦΥΓΕ’ Ο ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ ΛΕΥΚΑΔΙΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΣΠΥΡΟΣ ΑΣΔΡΑΧΑΣ

 Toυ Ηλία Π. Γεωργάκη

Ενας από τους μεγαλύτερους ιστορικούς της χώρας μας που με το έργο του σημάδεψε τη μεταπολιτευτική ιστοριογραφία ο Σπύρος Ασδραχάς πέθανε στο σπίτι του στη Νέα Σμύρνη σε ηλικία 84 ετών. Η ήδη καταβεβλημένη υγεία του τον πρόδωσε και η καρδιά του έπαψε να χτυπά γύρω στις 7 χτες το απόγευμα.
Ιστορικός με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην οικονομική ιστορία, στο έργο του ωστόσο επεκτάθηκε σε όλο το θεωρητικό πεδίο με σημαντική συμβολή και ευρύ έργο πάνω στην θεωρία της ιστορίας. Από τους πιο στοχαστικούς έλληνες ιστορικούς, μελέτησε την ελληνική περίπτωση εντάσσοντάς της στα μεγάλα σχήματα, τοποθετώντας την ελληνική ιστορία στο διεθνές και ευρωπαϊκό της πλαίσιο. Ιδιαίτερο δε ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο τρόπος που μελέτησε..
την τοπική ιστορία, όπως για παράδειγμα την ιστορία της γενέτειράς του Λευκάδας, που ενέτασε επίσης στο ευρύ ιστορικό πλαίσιο εθνικό και διεθνές. Σημαντική θέση στα ερευνητικά του ενδιαφέροντα κατείχε η μελέτη της ελληνικής οικονομικής και κοινωνικής ιστορίας κάτω από τις ξένες κυριαρχίες από τον 15ο έως τον 19ο αιώνα.

Με καταγωγή από τη Λευκάδα, ο Σπύρος Ασδραχάς γεννήθηκε στο Αργοστόλι της Κεφαλλονιάς το 1933. Σπούδασε Ιστορία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1960) και συνέχισε με μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στην Οικονομική και Κοινωνική Ιστορία στο Παρίσι.
Διετέλεσε συνδιευθυντής του περιοδικού Τα Ιστορικά από το 1983 έως το 2005, αντιπρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Ιονίου Πανεπιστημίου από το 1985 έως το 1990 και πρόεδρος των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) από το 2004.

Εργάστηκε στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών (1961-65), στην École Pratique (1974-84), στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού (από το 1982, όπου και έγινε αναπληρωτής καθηγητής) και στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (από το 1987). Εχει διατελέσει διευθυντής προγράμματος ερευνών της επιτροπής ιστορίας της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, μέλος του ΔΣ του Ιδρύματος Έρευνας και Παιδείας της Εμπορικής Τράπεζας, αντιπρόεδρος της διοικούσας επιτροπής του Ιονίου Πανεπιστημίου, συνδιευθυντής του περιοδικού Ιστορικά από το 1983, και διευθυντής ερευνών στο ΚΝΕ/ΕΙΕ.

Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονταν στην ελληνική οικονομική και κοινωνική ιστορία κάτω από τις ξένες κυριαρχίες από τον 15ο έως τον 19ο αιώνα.

Ιδιαίτερα τον απασχόλησε η περίοδος της Τουρκοκρατίας, κατά την οποία παρατηρείται η επίδραση των ιδεών του ελληνικού Διαφωτισμού στην οικονομία, στην παιδεία και στην κοινωνική οργάνωση, στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων.

Τα έργα του:
Ιστορική έρευνα και ιστορική παιδεία, Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού, Μνήμων, 1982
Ελληνική κοινωνία και οικονομία, Ερμής, 1988
Οικονομία και νοοτροπίες, Ερμής, 1988
Σχόλια, Αλεξάνδρεια, 1993
Ιστορικά απεικάσματα, Θεμέλιο, 1995
Ζητήματα ιστορίας, Θεμέλιο, 1999
Μηχανισμοί της αγροτικής οικονομίας στην Τουρκοκρατία (15ος–16ος αι.), Θεμέλιο, 1999
Ελληνική οικονομική ιστορία, Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, 2003
Πατριδογραφήματα, Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών, 2003
Βίωση και καταγραφή του οικονομικού (Η μαρτυρία της απομνημόνευσης: Κύκλος σεμιναρίων), Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.), Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών, 2007
Υπομνήσεις: Ιστορικότροπα σημειώματα, Θεμέλιο, 2014

«Ο Σπύρος Ασδραχάς, ένας από τους σημαντικότερους διανοούμενους της εποχής μας, ανανεωτής της ελληνικής ιστοριογραφίας, σπουδαίος δάσκαλος και αγωνιστής έφυγε απόψε, αφήνοντας μας φτωχότερους» αναφέρει ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και εκφράζει τα συλλυπητήριά του στην οικογένεια και τους οικείους του.
–
ΥΓ Η κηδεία του θα γίνει στην ιδιαίτερη πατρίδα του τη Λευκάδα και θα είναι πολιτική, όπως ο ίδιος είχε ζητήσει.